تصفيه آب , دستگاه تصفيه آب خانگي , پاكاب

آيا آب لوله كشي شهري نياز به دستگاه تصفيه آب دارد؟
يكي از متداولترين سوالاتي كه در ذهن بسياري از شهروندان وجود دارد اين است كه آيا آب لوله كشي شهري كه در تصفيه خانه ها پالايش مي شود ، بازهم نياز به تصفيه بيشتر دارد؟ از طرفي عده اي از فروشندگان ناآگاه و گاه سودجو ، اين تصور غلط را در ذهن شهروندان ايجاد مي كنند كه اقداماتي كه در تصفيه خانه ها جهت پالايش آب انجام مي شود كافي نيست و لذا اين آب جهت مصرف مناسب نمي باشد. اين تبليغات غلط و غير منصفانه كه برخي اوقات آگاهانه و با هدف كسب سود بيشتر از طرف برخي از فروشندگان دستگاه هاي آب شيرين كن انجام مي شود ، گاه مسئولان محترم سازمان آب را نيز به واكنش واداشته است.
ما معتقد يم كه هيچ كس نبايد زحماتي را كه در تصفيه خانه هاي سازمان آب براي تصفيه و پالايش آب شهري كشيده مي شود ، منكر شود. در اين مقاله سعي كرده ايم با ارايه برخي توضيحات از اين مسئله رفع ابهام كنيم.
در تصفيه خانه ها چه اتفاقي مي افتد؟
الف ) ابتدا حذف ذرات معلق و زلال سازي آب
در تصفيه خانه ، آب از آشغال گيرها و صافي ها عبور مي كند تا ذرات درشت شناور در آب مثل : شاخ و برگ درختان و … از آب جدا شود. همچنين آب از صافي هاي مختلف مثل فيلترهاي شني عبور مي كند تا ذرات معلق كوچك تر و ريزتر نظير خاك و گل نيز از آب حذف شوند و آب زلال و شفاف شود.
براي حذف ذرات شناور در آب كه در حد چند ده ملكول هستند و به آنها ذرات ريز كلوئيدي مي گويند ، آب را در استخرهايي موسوم به حوضچه هاي ته نشيني نگه داري مي كنند و با انجام فرايندهايي اين ذرات ريز كلوئيدي را ته نشين مي كنند. به اين ترتيب آب كاملا زلال و شفاف مي شود.
ب ) سپس كلرزني و از بين بردن ميكروارگانيزمها
پس از اينكه آب كاملا زلال و شفاف شد و ناخالصي هاي شناور در آب حذف شدند ، به آب كلر اضافه مي كنند تا كليه انگلهاوميكروارگانيزمها. ويروسها از بين برود
تكليف ناخالصي هاي محلول در آب چه مي شود؟
با انجام اقدامات فوق در تصفيه خانه ها آب كاملا زلال ، شفاف ، بهداشتي و آماده مصرف مي شود. اما نكته اينجاست كه نه تنها در كشور عزيزمان ايران ، بلكه در هيچ كشور ديگري ناخالصي هاي محلول در آب مثل : سختي آب ، ناخالصي هاي حل شده در آب و … از آب جدا نمي شوند چرا كه هزينه جداسازي ناخالصي هاي محلول (سختي و سنگيني آب) در آب بسيار بالاست و نياز به فن آوري هاي پيشرفته مثل تكنولوژي اسمز معكوس دارد. با توجه به اينكه حجم زيادي از آب شهري صرف مصارف غير آشاميدني ( مثل شستشوي لباس ، استحمام ، شستشوي ظروف ، آبياري گلدان ها و باغچه ها و … ) مي شود لذا عاقلانه نيست كه تمام آب مصرفي شهري با هزينه هاي هنگفت تصفيه كامل شود و ناخالصي هاي حل شده در آن حذف شود.
دستگاه هاي تصفيه آب ، كيفيت آب آشاميدني را بالاتر مي برند
بديهي است چنانچه ناخالصي هاي حل شده در آب حذف شوند ، آب سبك تر و گوارا تر مي شود و كيفيت آن بالاتر خواهد رفت. اما اين در صورتي عاقلانه و مقرون به صرفه است كه آب فقط صرف آشاميدن شود. استفاده از دستگاه هاي تصفيه آب خانگي استاندارد كه مجهز به فيلترهاي اسمز معكوس RO هستند باعث مي شود كه با حذف ناخالصي هاي حل شده ، آب سبك تر ، گواراتر و باكيفيت تر از آنچه هست ، شود. از طرفي از آنجا كه اين آب فقط صرف آشاميدن مي شود لذا صرف هزينه براي آن نه تنها غيراقتصادي نيست بلكه نوعي سرمايه گذاري بر روي سلامتي افراد محسوب مي شود.
مشكل فرسودگي و پوسيدگي لوله هاي آب رساني
مشكل ديگري كه در تمام دنيا با آن مواجه هستند ، فرسودگي و پوسيدگي لوله هاي آب رساني شهري و همچنين شبكه هاي لوله كشي خانگي است. بعنوان مثال قدمت لوله هاي كار گذاشته شده در شهر نيويورك به سال 1800 ميلادي برمي گردد يعني بيش از 200 سال پيش.
در كشور ما نيز بنا بر اظهارات مديرعامل شركت مهندسي آب و فاضلاب كشور حدود 40 درصد از شبكه آب رساني ، فرسوده است و قدمت لوله هاي آب در برخي از شهرها به 50 تا 60 سال پيش بر مي گردد.
فرسودگي لوله هاي آب رساني باعث مشكلاتي نظير شكستگي و تركيدگي لوله ها و در نتيجه ورود گل و لاي به داخل آب شهري مي شود. از طرفي ذرات ناشي از پوسيدگي و زنگ زدگي لوله ها نيز از همين طريق وارد آب مصرفي شهري مي شوند. اين مشكلي است كه نه تنها در كشور ما بلكه در تمام دنيا با آن مواجه هستند و بهترين راه حل ، استفاده از دستگاه هاي تصفيه آب خانگي است كه در آشپزخانه ها و درست در نقطه مصرف ، آب را از فيلترها عبور مي دهند و اين ناخالصي هاي ثانويه را از آب جدا مي كنند.

مضرات كلر
كلر يك ماده شيميايي سمي است كه به مقدار معين و بسيار كم به آب اضافه مي كنند تا جانداران ميكروسكوپي موجود در آب را از بين ببرد. تقريبا در تمام دنيا از همين روش براي گندزدايي و ضدعفوني كردن آب استفاده مي كنند. اما استفاده از كلر در كنار منافع زيادي كه دارد داراي مضراتي نيز هست. علاوه بر اينكه كلر مي تواند به پوست و موي انسان آسيب بزند ، يكي ديگر از مضرات كلرزني استفاده از كلر باعث به وجود آمدن محصولات جانبي به نام تري هالومتان ها مي شود كه احتمال سرطانزا بودن آنها به اثبات رسيده است. بنابراين بهتر است در هنگام مصرف كلر را از آب آشاميدني و حتي آب حمام ، حذف كنيم. دستگاه هاي تصفيه آب خانگي و فيلترهاي دوش حمام كلر را درست در آخرين نقطه ، زماني كه آب قرار است به معرض مصرف برسد ، حذف مي كنند.
بالاخره آيا تصفيه آب براي آب لوله كشي لازم است يا خير؟
طبق آمار ، هر شهروند به طور متوسط روزانه 300 ليتر آب مصرف مي كند. عمده موارد مصرف آب شامل مصارف غير آشاميدني مي شود. از جمله : شستشوي ظروف و البسه ، استحمام ، شستشوي دست و صورت ، آبياري گلدانها و باغچه ها و … و فقط 2 ليتر از اين 300 ليتر جهت آشاميدن استفاده مي گردد. به همين دليل تقريبا در اكثر كشورها ، در تصفيه خانه ها آب را صد در صد تصفيه نمي كنند. بلكه فقط آب را زلال و شفاف مي كنند و پس از ضدعفوني كردن در اختيار شهروندان قرار مي دهند. علاوه بر اين آب در مسير انتقال از شبكه هاي لوله كشي فرسوده و پوسيده عبور مي كند و بخشي از زنگ لوله ها و ذرات آلاينده از اين طريق وارد آب مي شوند. اين موارد باعث شده است مردم بسياري از كشورها از دستگاه هاي تصفيه آب خانگي استقبال كنند. اين سيستم ها كه فقط جهت آب آشاميدني استفاده مي شوند ، آب را در محل مصرف تصفيه كرده و ناخالصي هاي محلول ، زنگ لوله ها ، گل و لاي ناشي از حوادث تركيدگي لوله ها و همچنين ماده شيميايي كلر را از آب حذف مي كنند و با حذف سختي و سنگيني ، آبي به مراتب سبك تر و با كيفيت بالاتر در اختيار شهروندان قرار مي دهند. اين راه حل باعث شده است كه مردم با هزينه اي بسيار بسيار كمتر از آنچه كه در تصفيه خانه ها لازم است، فقط آب آشاميدني خود را تصفيه مضاعف كرده و كيفيت آن را بالاتر ببرند و با هزينه شخصي آب مصرفي و بهداشتي را از آب آشاميدني تفكيك كنند تا كيفيت زندگي خود را بهبود ببخشند.
هر كسي مي تواند با صرف كمي هزينه ، سطح سلامت و رفاه خانواده خود را افزايش دهد. اين هرگز به معناي عدم كارآمدي سيستم ها و زيرساخت هاي شهري نيست بلكه يافتن راه حل هايي براي ارتقاي بهينه مصرف اب و كيفيت زندگي است.